Thuthak (News)

Monday, September 24, 2012

JOSEF NUNTAKNA PANIN...

Thupatna
    Josef pen ‘Israel’ a kici Jakob tapate laka khat ahihna thu gen kul loin i theihsa ciat ahi hi. Piancilna a lian 37 panin Josef tangthu kimu a, Lai Siangtho sunga mi ettehhuai ka sak mahmahte laka khat ahih manin ama nuntakna panin sin ding leh zuih ding pawlkhat kong gelhkhia hi.

A pa in Josef ittuam
    Jakob in a teek khit cianga a neih ahih manin Josef ittuam hi (Pian. 37:3). Teek khit cianga a neih ahih manin leltak tawh ittuam takpi amah ahi diam? Ka um kei hi! Josep nuntakna mahmah pen ‘it theih dingin nungta’ hi ding hi. A sanggamte sangin hoihzaw ding hi. Bang hangin? A sanggamte hoihlohna leh siatnate a pa’ tungah gen zel hi. Amah zong sia hi leh, a pa tungah a sanggamte siatna gen ngam lo ding hi. Josef bangin i sanggamte siatna i nu leh pate kiangah gen ngam dingin i nuntakna a hoih hiam? Pasian kiangah mite hoihlohna pulak thei dingin i nuntakna a hoih hiam? ‘Mi hoihlohna gen ding’ ka cihna hi loin, a geen taak dingin i nuntakna a hoih hiam, ka cihna ahi hi.
    A pa thumangin, tua hangin a pa in zong it mahmah hi ding hi; Kialpi tunna mun panin Josef in Jakob leh a innkuanpihte Izipt gamah a sap ciangin Jakob paipah hi. Ki-itna ah thumanna om a, a hoihzaw ding ahih naak leh ‘tate thu, pate thu, u zaw thu, nauzaw thu’ cih om loin kimang pah uh hi. A pa in a it mah bangin Josef in zong koikoiah a om hangin a pa mah phawkden, mangngilh ngei lo hi. A sanggamte tawh a kimuh a, a kipulak uh ciangin zong thudang gen loin, “I pa a damlai hiam?” mah ci pah hi. Thupi hi. Itna kici pen khat bek a piangthei hi lo a, a it mi omin, a it ding mi a om kisam hi. Khat bek ii itna pen bucing lo a, ki-ittuahna kisam hi. I nu leh pa te’n hong it mahmah napi’n e’n i it hiam? I tate in hong it mahmah napi’n e’n i it takpi mah hiam? Tate lakah nu leh pa a it lo a om mah bangin, nu leh pate lakah zong tate a it taktak lo om thei lua hi. Pasian in hong it mahmah napi’n e’n Pasian i it takpi mah hiam?

Josef a sanggamte in haza
    I gensa bangin, Josef nuntakna pen hoih ahih manin a pa in ittuam hi. A pa maipha ngah ahih manin a pa in a sanggamte neihloh puantualpi bansau khat bawlsak liang hi. Ahih hangin a sanggamte in haza-in, nuam takin zong hopih thei lo uh hi! Nu leh pa maipha ngahin, Pasian maipha na ngah leh - neih le lam, sum le pai, mite neihloh thupha tuamtuam na ngah ding a, na suahpih sanggam leh veng le paamte nangawnin tuate hangin hong haza liang ding uh hi.
    Hazatna tawh thah ding zah dongin a sanggamte in Josef ngaihsun liang uh hi! Tua bang kawmkal panin zong amah a honkhia ding mi na om veve hi. Nu leh pate thumang a, Pasian a lungkimsakte pen sih theihna mun leh haksat hun penah zong a honkhia ding mi om veve hi. Bang hangin? Lai Siangtho in nu leh pa thumangte a khansau ding thu gen hi. A sanggamte in that liang loin, a pianpih sanggam tektek uh pen a nu leh pa, amau mahmah zong a mu nawn lo ding danin mulkimhuai takin zuak mawk uh hi! Nu leh pa lungkimsakna pen Pasian lungkim-sakna hi a, tua hanga haksatna leh buaina tuamtuam na tuak hangin phamawh sa kei in. Mi hazatna, pampaihna zong thuak kha ding hi teh; buai kei in. Tuate pen na lawhcin nading kahlei, na lampi tot ding maan taktak, na nopsak nading lam hong lak hi gige thei hi.

Topa in Josef ompih tawntung
    A sanggamte’ zuakna panin Ishmael mite in a lei khit uh ciangin Izipt gama Potifer kiangah a zuakna thu zong gen kul loin i theihsa ciat ahi hi. A pa in a it a tapa Josef pen a pa kiangah a om nawnloh zawh ciangin zong pate’ Pa Pasian in ompih veve hi (Pian. 39:2). Pasian in a ompihna hangin a mavangin a nasepna-ah daupai mahmah hi. Pasian in a kithuahpih, a ompih mite pen bangbang a sem uh zongin maizang, daupai uh hi. Tuabanah a thupi mahmah dang khat pen, tua banga Pasian i a ompihna thu pen Pasian a thei ngei kikeuh lo Potifer in zong thei a, Josef nuntakna panin Pasian lim le mel mu hi. Tua manin Potifer maipha mu sawnsawn a, a innsunga om khempeuh (a zi simloh) Josef khut nuaiah Potifer in koih ngam zen hi!
    Tuhun Khristiante ki-etphat nading tampi om hi. Khristian kici napi i nuntakna-ah Pasian lim le meel muh ding mahmah om lo! Pawlpi makai khat hi napi, mite in sum khak dingin zong a muanloh, pulpit a thugen hangsan mahmah napi kisuanglah het lo a nekguk-taakguk nuamsa mahmah, zuau bill bawl a, mi gentheite ading a neekmangsak etc, tam mahmah lai! Khristian papi khat hi napi a zi in a sum koihna zong a hilh ngamloh, tate etteh ding kimlai neihsa vante a sima zuak nuam a sa mahmah khawng zong tampi mah om hi. Midang genloh, ei innkuanpih mahmahte in zong van koihna hoih taka a hilh ngamloh a kitam dan i ngaihsun ngei hiam?
    Tukum (2012) June kha in Singapore gama City Harvest Church kici pawlpi sum Singapore dollar 23 million maan lo taka kizatna hangin pawlpi siapa leh a seppihte a kimatna thu in leitung zel hi. Mizoram ah Chiahpuam hun laiin pawlpi khata sumkempa in sum bangzah hiam maan lo takin a koihna thu zong kithei hi. Tuhun ciangin Pasian pawlpi sum zong a zahtak lo tampi mah om hi. Zogam sungah kipawlna dangte genloh, biakna pawlpi sumte a kancian (ngam) om leh i dinmun bang ahi tam? Mihing genloh Pasian muan taak dingin i om hiam?
    Potifer adingin Josef pen a sanggam zong hi lo a, a innkuanpih zong hi loin, a meltheih, a innveng, a khuapih, a minampih leh amau gammi zong hi lo a, ahih hangin muang mahmah lel hi. Kimuanngamna nei dingin kimeltheih luatna zong a kisam masa hi lo hi. Pasian a zahtakte mahin mihing zong zahtak a, muanhuai uh hi. Na mipih, na sapih, na innkuanpih, na pawlpi mite in hong muang uh hiam? Muan taakin na nungta hiam?

Josef nuntakna siangtho
    Hih pen Josef tangthu a kigen cianga ki-uanggen pen khat ahi hi. Potifer mah bangin a zi in zong Josef hoihna pen mu veve hi. Ama’n a pumpi ci le sa hoihna lam mu kha ahih manin lupkhoppih ding zol mawk hi! Pasian mite pen a hoihna zahzahun mite muanngamna leh khemna lian mawk hi. Ahih hangin tua bang khemna lian a tuak hun ciangin Josef muanhuaina leh cihtakna hong kilang hi. Josef in Potifer zi ii tunga khialhna pen Potifer tung a khialhna bek hi loin, Pasian tungah khialhna danin tuat hi (39:9). Potifer zi in khatvei bek zong hi loin, tamveipi zol zawmah lai!
    Tuhun Khristiante mawhna in hong zol ding genloh, e’n mawhna kizol zawsop. Hong mawhpih dingte in hong zol loin, mawh pih dingin e’n i zol a, nekguk ding dan khawng i ngaihsunsun a, a maan lo taka sum gelh behlap theih ding dan khawng bekbek i ngaihsun mawk uh hi. “Mi te’n hong mu kei, mi te’n hong thei kei” ciin ut dandan i om uh a, ei ading ahi lo tampi gu-in, ei gamtat dingdan tawh a kilawm lo bangin i gamta uh hi. Mawhna bawlin, mite hong theihlohna ciang bekah i lungkim hi. Ahih hangin Josef in a mawhna pen mihingte tunga mawhna hi loin, Pasian tunga mawhna-in tuat ahih manin a nuntakna siangtho takin kem thei hi. Mi tawh mawhin, nekguk-taakgukna tawh na ngah ding ahi lo na ngah ciangin mite in hong thei lo kha thei hi; ahih hangin hong thei, hong mu den khat om veve ahih lam mangngilh kei in.

A thumaanna hangin Josef in thuak
    Josef pen Pasian in a nuntakzia ding hoih takin lamlakin, a mang sung nadongah hilh hi. Tua thute pen ahihna bangbangin genkhia a, tua manin simmawhna leh bawlsiatna tampi thuak lawh hi. Potifer zi in mawhpih dinga a zot laitakin thumaanin citak ahih manin ama mawhlohnapiah kimawksakin, thong inn mial sung nadong tung hi.
    Thumaan na gupna hang leh Pasian na zahtakna hangin haksatna, gentheihna, nengniamna, leh buaina tuamtuam na tuak thei hi. Pasian na zahtakna hangin - zu dawn, mawhna leh siatna tuamtuam bawl na utloh manin na lawm te’n hong muhdahin, kikhenna zong om kha ding hi. Na hihlohnapi, na seplohpi, na mawhna lopi tawh zong hong kimawhsak kha ding a, a siam lozaw leh a minsiazaw in zong na pang kha thei hiteh. Tua bang hun ciangin mi hangsan pai masa Josef nuntakna, muanhuaina leh Pasian tungah a cihtakna phawkden inla, gah limci na gahkhiat nadinga na cihtakna hong ki-zeet ahihna phawk in.

Josef kiniamkhiat
    I gensa mah bangin, Josef in a thumanna hang, Pasian leh Potifer tungah a cihtakna hangin thonginn  mial sungah kikhum a, ama mawhna lopi tawh a kimawhsak hangin na khempeuh a uk Pasian in ompih veve hi. Thumaan-thutak a gupna hanga bawlsiatna a thuakna munah zong Pasian in nusia ngei lo hi. Thonginn sungah zong Faro nasem thongkhia mi nihte a uk dingin ‘laptohna’ ngah pah hi! Tua banah mang khiat theihna Pasian in pia a, manpha takin zang pah hi. Amaute a uk dinga kikoih ahih hangin Josef in Faro nasemte pen kiniamkhiatna tak tawh ama tungah hehpihna a bawl dingin thuum zawzen hi.
    Mi tampi in i thei kei hi! Ei sep hun sung, makai i hih hun sungin mi lungsim nasakin, nidang ciang i kisap ding lam i thei kei hi. Tuhun bek ngaihsunin i nuaia omte zawhthawh thu tawh i ut dandanin i makaih uh a, mi lungsim i nasak uh hi. “Ngap ta ing, zo ta ing, lau ke’ng” cih man bek tawh tuhunin i ut dandanin i gamta uh hi. Leitung nuntakzia pen tua bang hi lo a, kisapna nei tek dinga Pasian in hong bawl i hi hi. A hai a om theih nadingin a pil bawl a, mi hau a om theih nadingin mizawng omsak hi! Upate in, “Tem lu zong kihek thei” a cih uh mah bangin tuhuna mi niam hi-a i ngaihsut khat pen zing ciang dinmun sangpi a nei hi thei a, tuhuna mite zahtak mahmah pen zing ciang tua bang lo thei hi. Leitung pen a kipei hi a, tua mah bangin tuhuna i kisap khollohte manphatna zong thei ni. Hihna, neih le lam, sum le pai suangin mi simmawh kei ni.

Josef in maisakna lungsim nei
    Josef in a sanggamte mawhna a maisakna pen thupi hi. Amah haza-in, thahsawmin, ganhing bangin sila dingin zuakin, tua a kizuakna munah mawhlopi mawhsakna thuakin, thong inn mial sungah kikhum liang hi. Tua lo haksatna tampi, sila ahihna hangin thuak lai ding hi. A langlam pan ngaihsun le’ng, tua haksatna tuamtuamte pen a sanggamte in a zuakna uh hang ahi hi.
    Ahih hangin Josef in tua haksatnate pen ngaihsutdan maan takin ngaihsun a, Pasian lamlahna ahihna theiin, a sanggamte maisak hi! Thupi hi. Mi nih kikala thupi mahmah pen ‘maisakna’ ahi hi. Hih mun santakah a thupi mahmah nih om hi. Khatna, Josef in a maisak ding a sanggamte ‘mawh kisa uh’ a, a gamtatna uh ‘kisiik taktak uh’ hi. Josef in maisak nopna lungsim a neih mawk hangin, a sanggamte in a mawhna uh kisik kei hen la, khial kisa lo hi leh maisak khol lo ding hi. Nihna, Josef in haksatna a thuakte pen a sanggamte hang hi loin, ‘Pasian in vanzat khata a sanggamte a zatna thu tel’ ahih manin maisak hi. Nu leh pa, u leh naute in a maisak theih ding, a maisak taak dingin na nuntakna hoih lo panin na kisiik takpi mah hiam? Maisak theih dingin na om hiam? Pasian in zong hong maisak nuam hi. Ahih hangin maisak taak dingin na lungsimah kisikna taktak a om hiam?
    Josef ngaihsutna maan hi. A thuakna pen a hoih lamin ngaihsun hi. Amah, a pa innkuanpihte, leh Izipt mite a ‘honkhia’ dinga Pasian in a sawl ahihna lam ngaihsun hi. Mihing lam pan ngaihsun loin, Pasian lam pan ngaihsun hi. Ei tunga mite siatna pen Pasian in ei’ ading leh amau ading a hoihzaw leh phazaw a geelna zong hi thei a, sanggamte hoihlohna leh veng le paamte siatna pen i hoihzawk nading, i hatzawk nading, i phattuam nading zong na hi thei gige hi.

Josef kap hi!
    Josef tangthu sungah a kahna thu mun nih ah kimu hi. Kahna pen mihingte nuntakzia a om khat hi a, lungdam hun leh dah hunin kikap thei hi. I kahna hang pen i om nading munah i omloh man, kilamdan vatna hang, i hih ding banga i omloh man, i ngaihsutna zah sanga siazaw or hoihzaw a om man khawng ahi hi.
    Josef a kahna masazaw pen a sanggamte kiangah a kipulak hun cianga lungdam luatna hanga kahna ahi hi. A muh nawnloh dinga a ngaihsut a sanggamte a muhna hang leh a sanggamte kisikna hanga lungdamna hi. Eite zong Pasian lak panin gammangin, Satan sila sungah omin, tua mun pan i kimuhpih ngeinawnloh ding Pasian tawh kimu-in, mawhna pana kisikna hangin Pasian a lungdam luain kap liang ding hi. Bang hang hiam cih leh mi mawhte kisikna-ah a lungdam Pasian ahi hi.
    Josef kahna nunung zaw pen a pa Jakob a sih khit ciang a sanggamte in a mawhna uh maisak dinga a thuum kikna hunah ahi hi. Josef in khatvei a maisak khit hi napi a sanggamte in muangzo lo uh hi. A pa sihkhit ciang phu a la kik dingin ngaihsun uh hi. Josef in tua bangin ngaihsun lo hi. Pasian in zong i mawhna Jesu sisan hangin hong maisak khin a, mawh maisakna dang kisam nawn lo hi. Jesu sisan hanga mawhmaina na upzawh kei a, na saan zawh kei a, gan sisan peuh na cihcih leh Pasian maisakna sa pen a muangzo lo na hi ding hi. Khatvei maisakna kicing khin zo hi.

Lawhcinna / nopsakna pen baih takin kingah thei lo
    Baih taka hauh nopna, lawhcin nopna lungsim pen maan lo hi. Ongbali (lucky ticket) cih peuh hong tamin, tuate in baih taka hauh nopna lungsim hong neisak hi. Khat le nih a hau bel om mah inteh; ahih hangin tua banga hauhna pen sawt kikhom lo hi. Haksatna leh thuakna tampi kawmkal pana lawhcinna pen manpha hi. Baih taka hauh nopna hangin kumpi’ phalloh van hoih lo tuamtuam tawh sum kibawl a, mite siat nading vanzat hoih lo tuamtuam kizuak hi. Tua hanga hauhna pen nuam tuan lo hi, ci uh hi. Sangnaupangte lakah baih taka lawhcin nopna hangin laivuanna hunah etteh leh maan lo taka gamtatna om thei hi. Hih banga gamtate khatvei lawhcin uh hangin paisuak ngei tuan lo hi.
    Josef pen kumpipa kiangah a tut theih nadinga a thuak haksatnate i ngaihsun ngei hiam? Khatvei leh dum sungah kikhia-in, a mawhlohnapiah kimawhsakin thonginn sungah kikhia liang hi. A lawhcin nading, a nopsak nadingin lampi suk leh to, kensia leh guam thuuk sung tawn hi.
    Banglam banglamah tuhuna mi lawhcing leh mi thupi, leitunga mi minthang vangvangte pen baih taka lawhcing leh nuamsa hi khol lo uh hi. Abraham Lincoln pen kum 26 a phakin a zi in a sihsan, sumbawlna leh kiteelna ah tamveipi a lawhsap zawh cianga US president hi pan hi a, Mahatma Gandhi in India gam suahtak nadingin tha le zung, sisan naisan luangin, thonginn mialsung tam veipi tung a, Nelson Mandela in Africa gam suahtak nadingin haksatna tampi phusuak hi. Henry Ford in nihvei a lawhsap zawh ciangin a thumveina ah mawtaw bawlna munpi bawlin lawhcing pan a, British Evangelist minthang George Whitefield in bawlsiatna leh pampaihna tampi a thuak zawh ciangin lawhcinna ngah pan hi. Baih tak leh maan lo takin nopsakna leh lawhcinna ngah sawm ngei kei in.

Thukhupna
    Tuhun Khristiante in Josef nuntakna panin sin ding tampi i nei hi. I lawhcin nadingin hong sun thei ling lakah zong i om hun om thei a, hong kigensiat hun, hong kihazat hun zong om kha ding hi. Mite hong hazat theih dingin Pasian in zong thupha hong pia kha ding hi. Tua loin, i mawhlohnapi tawh hong kimawhsak hun, maan lo taka hong kigensiat hun zong om kha ding hi. Phamawh kei, thuak ding hi mai! Pasian in deihna nei hi.
    Mi mawhte in nuntakna i ngah kik theih nading, tawntung sihna thuak ding kimlai tawntung nuntakna i ngah kik theih nadinga haksatna tampi thuaka leitungah Jesu hong pai mah bangin, a innkuanpihte leh mi tampi a si ding kimlai honkhia dingin Izipt gamah haksatna tampi thuak dingin Pasian in Josef masawl hi. Jesu in amah a that dingte maisak dingin Pa kiangah a nget bangin, Josef in zong amah a zuak, haksatna tampi a thuaksak a sanggamte’ mawhna maisak hi. Josef leh Jesu totsa bang haksatna lampi zui-a, a haksatna lianpi hong tun hun cianga Pasian vanzat ahi dingin nuntak siangtho tawh citak leh muanhuai taka nungta thei dingin a sim mimal kim Topa’n thupha hong pia hen.

12/9/2012