Thuthak (News)

Friday, April 29, 2016

THUMANNA (OBEDIENCE)

THUMANNA (OBEDIENCE)

Bucinlohna leitung a Khristian nuntakna-ah a kisam leh a poimawh mahmah Pasian thumanna ahi hi. Pasian thumang, Pasian thu banga nungta cih ciangin thu tampi om thei ding a, Pasian thu tawh kituak a nu leh pa, sia leh makaite thumanna zong kihel ding hi. Lai Siangtho sunga Khristiante nuntakzia ding a kigelh banga kalsuanna leh, Lai Siangtho sung a mihangsan paimasate leh Pasian in a teeltuam minam Israelte tangthu panin zong thumanna manphatna tampi muh theih leh sin theih om ding hi. Tuate laka khat, sehnel gam sunga Israel mite nuntakzia panin sin theih leh etteh theih ding pawlkhat om dingin lamen ka hih manin tuate kong luikhia hi.
 
Meii leh meikhuam
Israel mite pen Izipt pan a paikhiat zawh uh kum nih khit ciang, sehnel gam sungah Pasian in meii (leh meipi) tawh a makaihna thu Gamlakvakna sungah kimu hi. Sehnel gam sungah Pasian in a mite a ompihna a lahkhiatna dingin meii zang zel hi. Gam 9:15-23 sunga kimu bangin, biakbuk (tabernacle) a kibawl khit uh ciangin tua mun pen meii in tuam a, nitak pan zingsang dong meikuang (fire) tawh kibangin biakbuk tungah om hi. Tua meii, a omna tung uh pan a paikhiat ciangin amau zong kalsuan khia uh a, meii a tat/kikhinloh ciangin amau zong giahphual satin tawlnga uh hi. Pasian in meii zangin Israel mite makaih hi. Khatvei leh meii pen biakbuk tungah ni tawmcik bek a om hun om a, khatvei leh zankhat bek omin, zingsang ciang kikhin a, Israelte in tua meii zui-in kalsuan uh hi. Sun ahi a, zan ahi zongin biakbuk tung panin meii a kilakkhiat hunhun pen amau zong a paikhiat hun ding uh hi pah hi.

Buaihuai mahmah ding
Thumanna kici pen a nuam hi lo a, haksa mahmahin, ahi zongin manpha hi. Israel mite sehnel gam sung-a a nuntakzia uh panin zong kimu hi. Meii pai leh pailoh-ah amau zong a paikhiat ding leh paikhiatloh ding uh kinga ahih manin buaihuai mahmah ding hi. Mipi 20,00,000 kiim, sun in paikhia ding maw zan in paikhia ding, kha khat om ding maw, kum khat om ding? Bangmah a kithei lo a nuntakna uh pen baih ding hiam? A lup uh ciang zana paikhia thei dinga a kigin uh kul ding a, zing tho in nasep sawm leh uh zong kiginden kul ding hi. Huan bawl ding maw, tui bangzah tawi khol ding, naupangte vakmang kalin pai kul kha leh… ngaihsutna tampi tawh kiginkholh den kul ding hi.
                Tua ci banga a nuam het lo ding Pasian makaihna tawh kalsuan uh a, thumanlohna hangin Pasian dan piakna in sehnel gamah kum sawmli sung bang a om uh hangin, tua mawhna hanga lametbei leh kuncip mai loin, Kanan gam a tun theihna ding un Pasian makaihna a zui kik diamdiamte suan le khakte Kanan gam tung uh hi. 

Tuhun bang hi leh…
                Tuhun in bel tua bang dana Pasian in a tuam vilvel a hong makaih ding bel uphuai lo hi. Ahi zongin tua hun lai in eite om hi leng phun bekbek tawh i hun i beisak kha diam? ‘Pasian thu hi, Pasian deihna hi’ cih thei napi in zong i phunphun diam? Pasian thu zui a, kiging den, ahih kei leh kiginloh lai a paikhiat vatvat pen cimtakin mun khatpeuh ah i tawlnga mai diam? Pasian thu leh makaihna sangin eima deihna liansak lua-in, i suan le khakte Kanan gam lut loin sehnel gamah i khang/minam i beisak nuamzaw mai diam? Makaite mawhsakin, nu leh pate demin, hong makaih dan uh leh a gamtat dan uh haihuai i sa diam?
                Pawlpi kalsuanna khatpeuh ah, kalsuanna khatpeuh (a haihuai tawh a kibang phial zong), a nuam kei phial zong, Pasian deihdan makaihna ahih ding thupi a, kimakaihzia pen kimakaihna dinga Pasian in hong piak Lai Siangtho tawh a kituak hiam cih pen i ngaihsutden ding deihhuai hi. A nuam, a haksa lo bekbek deihna hangin pawlpi kalsuanna pen Pasian thu tawh a kituakloh hun bang om thei hi. Tua banah mipite mahmah zong, pawlpi kalsuanna pen Pasian thu tawh kituak napi ei deihna tawh a kibatloh manin kiphunphun thei hi. “Ka ngaihsutna pen Pasian thu tawh a kituak mah hiam? Ka pawlpi leh ka pawlpi mite, ka makaite ka muhdan zong a dik mah hiam?” cih pen ngaihsut ding thupi hi.

Thumanna gah
                Thudik, thuman tawh thumang taka nuntak pen a gah om teitei a, limci hi. Tua mah bangin a hoih lo a gamtatna in zong gah nei a, limci lo hi. Israel mite in Pasian thu a manlohna uh hangin sehnel gam sungah kum sawmli vakvaiin, Izipt a piang Joshua leh Kaleb lo siah a sihkhit uh hangin, Pasian thu nial paisuak lo uh ahih manin a suan leh khakte uh Kanan gam tung veve uh hi. Thumang loin a siat gamtat nilohte suan le khakte pen beimang lel hi.
                Mihing i hih manin khatvei leh khialin, mawhna-ah i kibual hun om hi. Ahi zongin, tua bang nuntakna pen ‘hoih lo hi, Pasian in deih lo hi,’ cih thei a, Pasian deihna a zong a, Amah a zuan mite pen leitunga ‘mi hamphate’ ahi uh hi. A gah pen amau tektek in zong a saan uh om ding a, a suan leh khakte in a saan zong om ding hi. Pawlpi sung khawngah zong, haksatna tampi thuak a, Pasian leh a pawlpi ading a gentheihna a thuak, a citak mahmahte pen Pasian in a gah a lohsak hun pen kimupah hi. Ahi zongin, thumanna pen thuakna leh supna tawh kigamla het lo hi!

Ahi zongin… Pilvanhuai
                Pasian thu pen a thupipen leh a kisampen ahih manin gen leh pulak tampen hi a, kikhemna tamna pen zong ahi hi. Tuhun mah bangin, Jesu hun lai pekin zong upna paikhial leh Pasian thu tawh a kibang mahmah thu tampi om a, tuate lak panin pilvanhuai mahmah hi.
                Mi pawlkhat in ‘… tua Pasian’ Kha Siangtho [no sunga om] na dahsak kei un’ (Eph 4:30) siksanin, amau utdan leh hoihsakdan, amau pumpi deihna leh kalsuanzia bek hoihsa-in, Pasian thu zul-ah Pasian minin na sem uh hi. Tua bang mite in thu a gen uh, ahih kei leh na khatpeuh a sep uh ciang mi a zawhnopna uh hangin Kha Siangtho dahsakloh ding thu lim gen mahmah thei uh hi. Tuate in thuzawh honpi khat nei-in, pawlpi khang mahmah leh mite in thugen siam a sak mahmahte khawng zong hi zawsop thei uh a, ahi zongin thudik leh Pasian thutak taktak hi lo thei hi (2 Pet 2:1-3).
                Cihnopna-ah, Pasian thu pen thupi lua ahih manin kikhemna dingin zong zat baihpen, mi in zong um baihpen hi. Makaite thu man ding cih hangin Pasian thu tawh a kituak kei leh man ding cihna hi tuan lo hi. Mi pawlkhat in amau meetna ding hiam, gualzawhna ding hiam, thahatna ding hiamin makaite thu man ding hi, ci pongmawk thei uh a, tua hunah kha tuamtuam thu khawng zangin, ‘Kha Siangtho dahsak kei unla, ka gen bangin gamta-in, ka thu zui un’ zong ci thei uh hi. Tuate thu man pen Kha Siangtho lungdamsakna hi loin, dahsakna hizaw a, Lai Siangtho in, kha khempeuh um lo ding leh Pasian kiang pan hong pai taktak mah ahi hiam cih kantel (test) dingin hong hilh hi (1 John 4:1). 
                Khristian nuntakna pen ukcipna gam Izipt pana a suakta Israelte nuntakna mah tawh kibang hi. A haksa mahmah Tuipi San kan khit ciangin zong gaal le sa bei loin, tui duh dangtakin haksatna tampi mah nawk toto-in Izipt gam a ngaih mahmah hun uh bang zong tam mahmah hi. Tua mah bangin Jesu sisan sungah mawhna tawh kisawp khit ciangin buaina, ze-etna, leh haksatna a bei pah ding hi zenzen lo hi. Khristian kici, mi piangthakte pen vantungmite mah banga siangtho leh paubanna om lo hi zenzen lo hi. Gal do ding, haksatna nawk ding, gimna thuak ding pianthak ma sangin tamzaw thei a, nidang a kiniamkhiat thei lote zong Jesu min hangin kiniamkhiat kul a, nidang a lauhnei lote zong Jesu hangin a gap lo leh a guallel a panhun om a, kha khempeuh sang lo dingin sittel a kisap hun leh nidang a thumang lote zong Jesu hangin thuman kisam hi. Tuate pen Pasian deihna ahih manin ama mite in sep/zuih ding hizaw hi.

Thukhupna
                Gam 9:23 sungah, “Topa’ thupiakna tawh amaute in giahphual sat uh a, Topa’ thupiakna mah tawh amaute dingkhia uh hi. Topa in Moses a thupiak bangin amaute in Topa thu mang uh hi” cih kimu a, thupi hi. Tung lam panin Pasian in Moses tungtawnin a thupiak zui diamdiam uh hi. Kamsang dang, mangmu thei tuamtuam, kamsang zuau thei tuamtuamte thu zui loin, a minam siatna ding, Pasian tawh a kizopna a siatlohna dingin Moses tungtawna thu omte mang uh hi. I pawlpi sungah zong, a ut peuh, a man peuh, a lawp vat khatpeuh, mu le mal nei meel lote thu peuh i zui kha hiam? Lai Siangtho, Pasian thu tawh a kituak leh kituakloh kantel lopi in Kha nasep, Kha Siangtho sawlna ciin i zuizui kha hiam? Kha Siangtho dahsak ding i lau luatna hangin Jesu pumpi (pawlpi) sung buaiin, Kha Siangtho taktak i dahsak kha zawsop hiam? Thumanlohna hangin a dahsak theih mah bangin, thumaan lo manna hangin zong Kha Siangtho dah thei veve hi. Lai Siangtho in Khris a kineikhem (Mat 24:5), kamsang kineihkhem (24:11; 2 Pet 2:1), mi’ inn a hawhsim khiankhianin thuhoih lo tawh mi a thuzawh sawm (2 Tim 3:6) om ding ahihna leh tuate thu zui/mang lo dingin hong hilhkhol khin hi.
Thumanna pen a nuam hi lo hi. Guallelhna tawh kibat hun om a, maizumna peuh tun thei zawsop hi. Ahi zongin, Khristian nuntakna pen kiniamkhiatna, hong makaih leh hong uk Pasian deihna banga nuntakna hizaw hi. Mihing lamah a haihuai hun om a, nuihsan, pampaih leh bawlsiatna thuak hun zong om thei hi. Ahi zongin tuate pen mihangsan pai masate leh Jesu mahmah in zong a thuak hi a, tuate tawh kipelh sawm a, bangmah seploh pen Khristiante nuntakzia ding hi lo hi. Bangbang i sem a, koikoi-ah i om zong, Pasian deihna kan a, Ama deihna banga thumang taka kalsuan ding pen a thupi pen ahi hi. Tua pen ‘nuntakna’ ahi hi. Sehnel gamah Isreal mite kiginkholhden a kisap mah bangin, a hun leh ni kihei lo, Jesu hong paikik Ni hunah Amah tawh a lungdamkhawm dingin Jesu in kigingden dingin hong vaikhak a (Mat 24:36ff), thumangte thaman pen vantunggam hi ding a, thumang lote ngah ding pen tawntung gimthuakna hi ding hi.


~ T. Sawm Lian, Daihna Cabin

ACA-ETS, 29|04|2016