Thuthak (News)

Tuesday, April 23, 2013

NAUPANG LAMDANG

March 11, 2011 a Japan gamah Richer Schale 9.0 a zinlingin siatna lianpipi, Tsunami leh Fukushima Nuclear Plant a suksiatna leh, misi 15,787 val omna lak pan a suakta Japanese naupang kum 9 mi tawh a kimuhkhakna thu Viatnamese pem thak Ha Minh Thanh in a sanggampa kiangah a laikhak, Magazine tuamtuam a kisuah, a thu hoih lua mahmah ahih manin teikhia dinga ‘sawlna’ ngah ka hih manin kong teikhia hi.  ~ T. Sawm Lian, Daihna Cabin


Sanggampa,

Na dam tek uh hiam? Tulai na khempeuh buai khinin, khanlawh lian leh ihmut lianin misi luang kimuden hi.

Ni khat sungin naikal 20 sung nna ka sep hangin, naikal 48 omin, hih lai muna siattuakte panpih theih nading hun tamzaw om thei leh ut peuhmah ing.

Tui leh electrict kitasamin, nek ding a kikholsate zong bei dektak hi. Mun danga kisuankhiat nading thupiak hong tun ma-in galmuanna munah galtaite koih thei liailiai ung.

Nuclear plant omna mun pana km. 25 khawnga gamla, Fukushima khua-ah tu-in ka om hi. Ka tuakkhak thute leh ka theihkhiat thute pan gelh ding hi leng, hih bang haksatna lian hong tun hun cianga mihing kizopna a thupizia a dawkkhiasak laibu sah mahmah ka gelh kul ding hi.

Hih muna teengte in hih bang siatna lianpi, sihna leh haksatna a thuak uh hangin linglawng lo uh a, muanhuaina khahsuah loin, amau nuntakzia ngeina-in nungta lel uh hi. Tua hangin nasep nuamin mazang mahmah hi. Ahih hangin Nipi kal khat sung hih bang dinmunin om lai le ung, ka nuntakzia ding uh kigen thei lo hi. Bangbang ahi zongin, mihing mah hi uh a, gilkial-dangtakin thanem mahmah ta uh hi. Kumpite in nek ding leh zatui vanleng tawh nakpi’n hong khia mah leh, tuipi sunga ci tang neu khat khiat tawh kibang lel a, kicing zo mahmah lo hi. Tua manin, tua bang dinmun panin thukham palsat a om khak zenzen uh leh zong ka mawhsak het kei ding hi.

Zani zanin grammer school hawm sungah galtaite adingin mi phatuamngaite in nekding a hawm uh etpih dingin hong kisawl a, a ki-tuh om het loin, gilkial pipi-in saupi kigual uh hi. Tua lakah pasal naupang kum 9 khawng a upa, t-shirt silh leh pheituam siing bek a teeng khat zong kihel hi.

Khuadam mahmah a, naupang pen a kigualte lakah a nunungpenah kigual hi. Ama hun hong tun ciang nek ding a om nawnloh ding ka patausim mahmah hi. A kiangah dingin ka holimpih hi. Zinlin lai-in sanginnah om a, a galkhat lama a pa in pi sawmin a car tawh ama lam zuanin a pai laitak tsunami in pha-in, a omna inn khan thumna panin inn nuai lama tui in car tawh a pa a letmang lai a muhna thu hong hilh hi. A nu vai ka dong kik a, a inn uh pen tuipi naipenna mun lakah om ahih manin, a nu leh a sanggamnu pen inn panin taikhia man lo hi dingin um hi. A khitui hong luangkhia-in, ka langlam hekin kihum hi.

Khuadam sa lua ling keuhkeuh ahih manin ka jacket silhlai phelkhiain ka silhsak a, ka jacket ip sung panin ka nek dinga ka puak ann tun hong kia hi. Tawmin ka pia a, “Na hun hong tun ciangin nang ading om nawn lo kha thei hi. Tua manin hih ka nek tang ne in. Ke’n bel ne khin ka hih manin hih pen nangma’n ne in” ka ci hi.

Pasal naupang pen ka maiah kunin zahtakna hong piak khit ciangin ka ann tun la a, a ne pah samsam ding ka sak leh ne lo hi. Tho khia-in, a maia mipi kigual diudeute maiah paiin, a kihawmkhia ding ann a kikoihna munah tua ka piak ann tun va koih hi!

Lamdang ka sa mahmah hi. Ne pah samsam lo a ann tun koihkhopna-ah a koihna hang ka dong a, “Ih maw, kei sanga gilkialzaw tampi ka mu hi. Hua lai munah koih leng hoih tak leh tangzai takin hawmkhia thei ding uh hi” hong ci mawk hi.

Ka tuahkhak thu in hong zo lua a, ka khitui a muhloh nadingin kei papi khatin naupang neucik lam nga ngam loin a langlam ka nga leltak hi.

Pasal naupang kum 9 mi tungah tua bang lianga kipiakzawhna, muanhuaina leh nuntakzia maan lam a lak thei gam leh minam pen ken bel pakta lo thei lo hing.

Ka duty hun hong tung kik ding hi, vai khat peuhpeuh kizasak kik zel ni. 

Ha Minh Thanh

2 comments:

  1. Lungsim ong lawng mahmah ei. Tua bang hoih na thu ih zak nuam mah mha hi. MB

    ReplyDelete
  2. Hih banga kisinsakna hoih pen thupi sa ing. Naupang neucik in zong hih bangin citak, muanhuai uh ahih manin khantohna baih mahmah hi kha ding hi.

    ReplyDelete